با بچه ها درست و خوب رفتار کنیم
رفتار صحیح با بچه ها در شکل گیری شخصیت شان در بزرگسالی بسیار تاثیر گذار است
از امیرالمؤمنین علی نیز نقل شده که: «لا أدَبَ مَعَ غَضَبٍ؛ با خشم، تربیت ممکن نیست.» همچنین در کتاب بحار الانوار روایتی نوشته شده که روزی مردی در حضور امام موسی کاظم(ع) از فرزندش گله کرد که از او نافرمانی می‌کند. امام به او فرمودند: «فرزندت را کتک نزن و برای ادب کردنش با او قهر کن. البته مراقب باش تا قهر کردن تو طولانی نشود، بلکه هر چه زودتر با او آشتی کن.»
بنابراین در نظر داشته باشید که رفتار درست در کنار مهربانی ، جدیت نیز لازم دارد تا فرزندان خودمحور نشوند و به پدر و مادر خود احترام بگذارند. والدین به جای تنبیه بهتر است با او با جدیت برخورد کنند و در جاهای لازم نیز ابزارهای تشویقی به کار ببرند.
درست است که همه می دانیم گاه لازم است اشتباه بچه ها را به آنها تذکر دهیم و به طور جدی با آنها برخورد کنیم، برای پرهیز از لوس نشدن و عاقل شدن آنها هم تنبیه قطعا نمی تواند اثرگذار باشد. تنبیه اگر بخواهد به قصد فروکش کردن خشم بزرگترها باشد نمی تواند اثر اصلاحی و آگاه کنندگی داشته باشد و تبعاتی چون آسیب های روحی و روانی، بزهکاری، عقده های حقارت، عدم پیشرفت تحصیلی و شغلی و همینطور بیشتر از آن اعتیاد و فرار از منزل و مدرسه را می تواند به ارمغان بیاورد.
جایگزین های تنبیه کودکان چه چیزهایی باید باشد
نخست تنبیه همراه با خشونت را فراموش کنید چرا که در اصلاح رفتار اثری ندارد.
دوم از به کار بردن جملاتی مثل اینکه «تو پسر یا دختر بدی هستی» یا «تو دیگه بچه من نیستی» پرهیز کنید.
سوم قبل از تنبیه بچه کمی صبر کنید. ابتدا آرامش خود را بدست بیاورید تا بعد پشیمان نشوید. در مسیر بزرگ شدن بچه ها و تربیت آنها باید صبور بود.
چهارم انتظاراتتان از آنها را مشخص کنید. مفهوم کار درست و غلط را به او آموزش دهید و انتظارتان را از او مشخص کنید گاه پیش می آید که بچه ها اصلا نمی دانند والدین چه انتظاری از آنها دارند.
مسئله مهم در بحث تربیت فرزندان این است که شما برای زندگی قانون داشته باشید ، خانه و بیرون رفتن شما برای بچه ها دارای قانون باشد و ارزش های اخلاقی در خانه شما مشخص باشد. روش های تشویقی و تنبیه در خانه معین باشد و بچه ها از آنها آگاه شوند. مثل اینکه به بچه گفته باشید که اگر به درس هایش بی توجهی کند قطعا از تفریح هم خبری نخواهد بود.
نکته دیگر این است که زمانی این قوانین مشخص است اگر شما به آنها خودتان بی توجهی کنید دیگر بچه ها به آنها توجه نخواهند کرد مثل اینکه حالا این هفته مهم نیست و هفته بعد درس هایت را بخوان و دفعه بعد اینطور و آنطور ! این روش اشتباه است و باعث تکرار اشتباهات بچه ها می شود و اقتدار والدین نیز زیرسوال می رود.
مسئله دیگر این است که برای تربیت بچه ها به سن و سال آنها توجه داشته باشید یعنی اگر قرار است تنبیه یا تشویقی باشد قطعا به میزان و فراخور سن و درک آنها صورت بگیرد . فرزندی که به بازی کامپیوتری علاقه دارد قطعا برای تشویق به درس خواندنش می توان از این اهرم استفاده کرد وگرنه بی اثر خواهد بود.
نکته مهم دیگر این است که یاد بگیرید هیچگاه در جمع بچه ها را تنبیه نکنید، با چشم و ابرو یا کتک زدن و القاب بد دادن به بچه ها نمی توانید آنها را تربیت کنید بهتر است عزت نفس و اعتماد به نفس بچه ها را از بین نبرید و در خلوت به آنها تذکر داده یا محرومیت اگر قرار است ایجاد کنید.
در نهایت اینکه برای تنبیه بچه ها می بایست رفتار جایگزین برای آنها در نظر بگیرید بدون ایجاد رفتار جایگزین نمیتوانید موفق باشید و تنبیه اثر نخواهد داشت یعنی به بچه بگویید که چه رفتاری را باید با رفتار اشتباهش جایگزین کند.
این ممطلب از خبرگزاری فارس در مطلبی با عنوان "آیا تنبیه برای تربیت کودکان اثرگذار است؟/ موارد اصلاحی تنبیه کردن" گرفته شده است. به زودی مطالب بیشتری درباره بچه ها منتشر خواهد شد.
